We Wish You Happy New Year 2017

Photography

Laugh until you cry

పీల్చే విషం కన్నా... తినే విషమే ఎక్కువ!

పీల్చే గాలి, తినే తిండి, తాగే నీరు ప్రమాదకర స్థాయుల్లో కలుషితమైపోతున్నాయి. పైకి ఆరోగ్యంగా కనిపించవచ్చు గాక, లోలోపల మనిషిని ఈ కులుషిత శక్తులు పీల్చి పిప్పిచేస్తూనే ఉంటాయని వైద్య నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. మరేం చెయ్యాలి? అంతా విషమయం అయిపోయినప్పుడు అమృతం ఎక్కడ దొరుకుతుంది? వాయు కాలుష్యం ఎక్కువగా ఉండే చోటు నుంచి మకాం మారిస్తే, పచ్చని పరిసరాల్లో నివాసం ఏర్పరచుకుంటే కొంతవరకు బతికి బట్టకట్టొచ్చనేది జీవ , పర్యావరణవేత్తల సలహా. కానీ గాలి నుంచి తప్పించుకుంటే సరిపోతుందా? ఆహారం మాటేమిటి? ద్రవరూపంలో, ఘనరూపంలో, పండ్లు, పాలు, కూరగాయలు, మాంసాహారం వంటి రకరకాల పదార్థాల రూపంలో ఒంట్లోకి చేరుతున్న విషరసాయనాల నుంచి ఎలా తప్పించుకోవడం? సాధ్యమైనంత వరకు స్వచ్ఛమైన, సహజమైన ఉత్పత్తులను వాడడం మినహా దారి లేదు.

 

గాలిలోంచి, నీటిలోంచి.. పంటల్లోకి!
టాక్సిక్స్ లింక్ అని ఒక స్వచ్ఛంద సంస్థ మనదేశంలో ఉంది. ఆ సంస్థ కొన్ని నెలల క్రితం యమునా నదీ పరీవాహక ప్రాంతంలో పండే కాయగూరలు, ధాన్యపు గింజల్ని ప్రయోగశాలలో పరీక్షించి మరీ, మానవ జీవితానికి అవెంతో ప్రమాదకరం అని తేల్చింది. యమున పరిసరాల్లోని వాయు కాలుష్యం, యమున నీటిలోని కాలుష్యం. సీసం, క్రోమియం, ఆర్సెనిక్, మెర్క్యురీ వంటి భార లోహాలు ఆ నీటితో పండుతున్న పంటల్లో చేరి వాటిని దాదాపు విష ఉత్పత్తులుగా మార్చేస్తున్నాయని టాక్సిక్స్ లింక్ తీవ్రస్థాయిలో ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది.

 

జీవిస్తున్నామా? ఏదో బతికేస్తున్నామా?
ఇదే విషయమై 2013 అక్టోబరులో ఢిల్లీ కోర్టుకు అందిన ఒక ప్రజాప్రయోజన వ్యాజ్యంపై జస్టిస్ కె.ఎస్.రాధాకృష్ణన్ వ్యాఖ్యానిస్తూ, ‘‘ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం లభ్యం కావడం కూడా మనిషి జీవించే హక్కులోని ఒక భాగమే’’ అని అన్నారు. దీనిని బట్టి మనం ఉంటున్న పరిసరాలు గానీ, మనకు అందుబాటులో ఉన్న నీటి వనరులుగానీ కలుషిత రహితంగా ఉన్నప్పుడు మాత్రమే మనిషి నిజంగా జీవిస్తున్నట్లు అర్థం చేసుకోవాలి. లేదా జీవచ్ఛవం కిందే లెక్క.

 
ఇప్పుడంతా మార్కెట్‌మయం అయిపోయింది. ప్రతిదీ మనకు సూపర్‌మార్కెట్ నుంచే అందమైన ప్యాకింగులతో, ఆకర్షణీయమైన ప్రకటనలతో దొరుకుతోంది. వాటిపైన ఉత్పత్తి తేదీలు ఉంటాయి. గడువు తేదీలూ ఉంటాయి. అంతమాత్రాన అవన్నీ స్వచ్ఛమైనవని కాదు. ప్రమాదరహితమైనవనీ కాదు. నిర్దేశించిన గడువులోపల ఉత్పత్తులు పాడు కాకుండా ఉండడానికి ఆయా కంపెనీలు నిల్వకారకాలను కలుపుతాయి. అలాగే రుచికోసం అని, వాసన కోసం అని మరికొన్నిటిని జోడిస్తాయి. ఇదిగో ఇలా కలిపే, జోడించే పదార్థాలే ఆరోగ్యానికి హానికరంగా తయారవుతున్నాయి. ముఖ్యంగా సాఫ్ట్ డ్రింగ్స్, పిల్లలు ఇష్టపడే కంటెయినర్ ఫుడ్ విషయంలో మనం మరింత జాగ్రత్తగా ఉండవలసిన పరిస్థితులు ఉన్నాయి.

 

కలుషితమా? కల్తీనా?
ఆహార ఉత్పత్తులు... అవి ఏవైనా సరే ఆరోగ్యానికి హానికరంగా తయారయ్యాయంటే రెండు కారణాలు ఉంటాయి. ఒకటి సహజ ఉత్పత్తి ప్రక్రియలో అవి కలుషితం కావడం. రెండోది కృత్రిమంగా అవి కల్తీ అవడం. అయితే వీటిని వేర్వేరుగా చూడలేమని, నాణేనికి ఇవి రెండు వైపుల వంటివని డాక్టర్ సీమా గులాటీ అంటారు. న్యూఢిల్లీలోని నేషనల్ డయాబెటిస్ ఒబేసిటీ అండ్ కొలెస్టరాల్ ఫౌండేషన్‌లో న్యూట్రిషన్ రిసెర్చ్ విభాగానికి ఆమె అధిపతి. మరెలా ఈ విపత్తు నుంచి వినియోగదారులు తప్పించుకోవడం? ఉత్పత్తి సంస్థలు అనుసరిస్తున్న విధానాలను ఎప్పటికప్పుడు పర్యవేక్షించడం, క్వాలిటీ కంట్రోల్ విషయంలో ప్రస్తుతం మనకు అందుబాటులో ఉన్న చట్టాలను మరింత పదును తేల్చి, శిక్షలను కఠినతరం చేయడం తప్ప మరో మార్గం లేదని సీమా గులాటీ అంటున్నారు.

ఈ చట్టాలు, హెచ్చరికలు ఎలా ఉన్నా, ముందైతే వినియోగదారులుగా మన కు మనం అప్రమత్తంగా ఉండడం అవసరం. ఇందుకోసం వినియోగదారుల చట్టం గురించి అవగాహన ఏర్పచుకోవడంతోపాటు, ఉత్పత్తుల కొనుగోలు సమయంలో మరికాస్త జాగ్రత్తగా ఉండాలి. ధరను, గడువు తేదీని మాత్రమే కాదు, అందులో ఏమేమి పదార్థాలు, ఎంత శాతంలో కలిసి ఉన్నాయో కూడా చూడడం అలవాటు చేసుకోవాలి. అవి పరిమితంగా ఉన్నాయా, అపరిమితంగా ఉన్నాయా అన్నది పత్రికల్లో వచ్చే వ్యాసాలను బట్టి, ప్రజాహితార్థం జారీ అయ్యే ప్రభుత్వ ప్రకటలను బట్టి తేలిగ్గానే తెలిసిపోతుంది. అప్పుడు మన నిర్ణయం మనం తీసుకోవచ్చు. వినియోగదారులు జాగృతమైతే, ఉత్పత్తిదారులూ దారిలోకి వస్తారు. ఉత్తిపుణ్యానికి అనారోగ్యం తెచ్చుకుని వైద్యుల దగ్గరికి పరుగులు తీసే బాధా తగ్గుతుంది.

మద్యం మత్తు...

తాళి తెంపే తాగుడు...
 భార్యను అమ్మే తాగుడు...
 పిల్లల గొంతు కోసే తాగుడు...
 అక్రమం కోరే తాగుడు...
 హింసించే తాగుడు...
 నేరం పొర్లించే తాగుడు...
 లవ్ ఫెయిలైతే తాగుడు...
 లవ్ కిక్కిస్తే తాగుడు...
 ఫ్యాషన్‌కి తాగుడు...
 నాశనానికి తాగుడు...
 థూ... పాడు జీవితం.
 ఫుల్ బాటిల్ తాగుతున్నారు...
 జీవితాల్ని ఖాళీ చేస్తున్నారు.
 పన్నులు చిలికి తెచ్చిన
 అమృతం ఇది.
 సమాజం కక్కుకుంటున్న విషం ఇది...

దేవదాసు చేసిన ద్రోహం...

ప్రేమలో విఫలమైతే మద్యం సేవించాలి అని భారతీయులకు దేవదాసు నేర్పించాడు. సాహిత్యపరంగా ‘దేవదాసు’ నవల (రచన: శరత్) ఎంతో గొప్పదే అయినా రజనీకాంత్ సిగరెట్ స్మోకింగ్ యువత మీద ప్రభావం చూపించినట్టుగా అది భగ్నప్రేమికులందరి మీద ఇంకా ప్రభావం చూపుతూనే ఉంది. లవ్ అన్నాక ఫెయిల్యూర్లే ఎక్కువ ఉంటాయి. అలాంటి వారందరూ తాగి ఆ వైఫల్యానికి కారణమైన ఆడపిల్లల మీద హింసకు పాల్పడుతున్న ఉదంతాలు ఎన్నో. ప్రేమలో విఫలమైన ఆడవారు తాగనప్పుడు మగవారు మాత్రం ఎందుకు తాగాలి? దానికి బదులు మంచిగా పాలు తాగి, చక్కగా తయారయ్యి, నచ్చినవారితో తాజా ప్రేమలో పడవచ్చు కదా? మద్యం గ్లాసు కడుక్కోవడం కన్నా పాలగ్లాసును కడుక్కోవడంలోనే ఎక్కువ మర్యాద, సుఖం, మేలు ఉన్నాయి.


రాత్రికి మొగుడు ఇల్లు చేరతాడన్న గ్యారంటీ లేదు. కొడుకు తూలకుండా వస్తాడన్న గ్యారంటీ లేదు. కాలేజీకెళ్లిన పిల్లవాడు తన బైక్‌ను ఏ మత్తులో ఏ డివైడర్‌ను గుద్దుతాడోనని భయం. ఉద్యోగం సరిగ్గా నడవదు. జీతం సగం కూడా ఇంటికి రాదు. అర్ధరాత్రి పళ్లేలు విసిరికొట్టిన చప్పుడు. ఇంటి ఇల్లాలిపై తల్లిపై పిడిగుద్దుల వర్షం. తాగి... మళ్లీ మళ్లీ తాగి... మరి తాగలేక కక్కుడు. ఎవరితోనో కొట్లాట... వేరెవరి మీదకో కత్తి దూయడం... అదుపు తప్పి యాక్సిడెంట్... లేదా కల్తీ మద్యానికి ప్రాణం విడవడం...

ఇదీ వర్తమాన భారతదేశం.

 దీనిని పుణ్యభూమి అంటాము. కర్మ భూమి అంటాము. పవిత్ర మతాలు పుట్టిన భూమి అంటాము. కాని సంస్కృతిలో సురాపానం ఉంది. దానికి ముందు సోమపానం ఉంది. అయితే ఈ అలవాటును ధర్మాలన్నీ కట్టడి చేసే ప్రయత్నం చేశాయి. హిందూ ధర్మం మద్యపానాన్ని దుర్లక్షణంగా పేర్కొంది. బౌద్ధం దీనిని పూర్తిగా వ్యతిరేకించింది. ఇక్కడ ప్రవేశించిన ఇస్లాం దీనిపై నిషేధమే ప్రకటించింది. రాచరికం అంతమయ్యి బ్రిటిష్ పాలన మొదలై సాగిన దాదాపు 200 ఏళ్లు దేశంలో మద్యం విజృంభించింది. ప్రభుత్వ రాబడికి అది ముఖ్య ఇంధనంగా మారింది. తెల్లపాలన అంతమయ్యి నల్లపాలన వచ్చాక ఆ రాబడిపై దృష్టి ఇంకా పెరిగింది. ఎన్ని విధాలుగా మద్యాన్ని ప్రజలకు చేరువ చేయవచ్చో ప్రభుత్వాలు పోటీ పడి పథకాలు కనిపెట్టాయి.

ఒక చేత్తో ఇచ్చి వంద చేతులతో తీసుకునే ఈ ఆటలో ప్రజలు బలి పశువులు అవుతున్నారు. కష్ట జీవి పనిలో కండను, పని అనంతరం తాగుడు వ్యసనంలో గుండెను పోగొట్టుకుంటున్నాడు. సుష్టుగా పదే పదే తింటే మన ఆరోగ్యానికి మాత్రమే ప్రమాదం. కాని మద్యం అలవాటున్న వ్యక్తి ఒక సమాజపు ఆరోగ్యానికి ప్రమాదం. మద్యం మనసుపై ప్రభావం చూపుతుంది. మెదడును అదుపులేని గుర్రంలా పరుగు పెట్టిస్తుంది. ఆ వ్యసనం ఎన్ని జీవితాలను ఎలా కుప్పకూలుస్తున్నదో కొన్ని ఉదాహరణలు...

ఘటన 1
నిలువునా కాల్చేశాడు!
విశాఖపట్నానికి చెందిన రాజేశ్ చాలా నెమ్మదస్తుడు. తన పనేంటో తనదే. ఎవరైనా పలకరిస్తే పలుకుతాడు. నవ్వితే నవ్వుతాడు. అంతకుమించి తన గురించి మాట్లాడుకోడానికి ఏం లేదు. కానీ కొద్ది రోజుల్లోనే అందరూ అతని గురించే మాట్లాడుకునే పరిస్థితి వచ్చింది. అలా అని అతనేం గొప్ప పని చేయలేదు. ఊహించని విజయం సాధించనూ లేదు. మందు కొట్టడం మొదలెట్టాడు. అవును. ఉదయం, మధ్యాహ్నం, సాయంత్రం... ఎప్పుడంటే అప్పుడే. ఎక్కడంటే అక్కడే. ఎంతంటే అంతే. తాగడం, ఇంటికొచ్చి వాగడం. మత్తులో భార్యను సాధించేవాడు. అనుమానించి వేధించేవాడు. కొట్టి హింసించేవాడు. ఆమె ఆ నరకాన్ని భరించలేక పెద్దలకు చెప్పింది. వాళ్లు అతణ్ని ఓ రిహాబిలిటేషన్ సెంటర్లో చేర్పించారు. అక్కడ చాలా మారాడు. తిరిగి సంతోషంగా ఇంటికి చేరాడు. కానీ కథ మళ్లీ వెనక్కి నడిచింది. రాజేశ్ నాలుక మందు చుక్కల కోసం పీకడం మొదలు పెట్టింది. సారాబుడ్డీ అతణ్ని సాదరంగా ఆహ్వానించింది. అతడి జీవితం మరోసారి సారా దుకాణం పాలయ్యింది. ఒక్కసారి మానేసి మళ్లీ తాగడం మొదలెడితే మనిషి దారుణంగా తయారవుతాడట. అందుకేనేమో ఒకప్పుడు భార్యను వేధింపులకు గురిచేసిన రాజేశ్, ఈసారి మత్తులో ఏకంగా ఆమెను కిరోసిన్ పోసి చంపేశాడు. ప్రస్తుతం జైల్లో మగ్గుతున్నాడు.


ఘటన 2
ఇప్పుడే వస్తానని చెప్పి...
ఢిల్లీలోని ఓ రెస్టారెంట్. ఇద్దరు దంపతులు అప్పుడే భోజనం చేశారు. ఇంటికి వెళ్లడానికి బయటికొచ్చి కారు ఎక్కారు. ‘కరణ్‌కి ఫోన్ చేస్తాను, వస్తానంటే పికప్ చేసుకుని వెళ్లిపోదాం’ అందామె. సరే అన్నట్టు తలూపాడు భర్త. ఆమె ఫోన్ చేతిలోకి తీసుకుంది. పదో తరగతి పరీక్షలు రాసి, ఫ్రెండ్స్‌తో పార్టీ చేసుకుంటోన్న కొడుక్కి ఫోన్ చేసింది. ‘నా ఫ్రెండ్ కారుందమ్మా, ఇప్పుడే ఇంటికి బయలుదేరుతున్నాం, నేను వచ్చేస్తాలే, మీరు వెళ్లండి’ అన్నాడు కరణ్. సరేనని వాళ్లు ఇంటికి వెళ్లిపోయారు. కానీ ఎంతసేపైనా కరణ్ ఇంటికి రాలేదు. దాంతో తల్లి ఆదుర్దాగా కొడుక్కి ఫోన్ చేసింది. ఫోన్ ఓ అపరిచిత వ్యక్తి తీశాడు. అతను చెప్పిన వార్త విని ఆ తల్లి గుండె ఆగినంత పనయ్యింది. భర్తను తీసుకుని పరుగు పరుగున బయల్దేరింది. నడిరోడ్డు మీద... నుజ్జునుజ్జయిన కారుకింద... గుర్తు పట్టలేని స్థితిలో పడివుంది కరణ్ మృతదేహం. పక్కనే మరో ఇద్దరు అబ్బాయిల దేహాలు. ఇప్పుడే వస్తానని చెప్పిన కరణ్‌కి అంతలోనే ఏమైంది? ఆరా తీస్తే.. నిజం తెలిసింది. పార్టీలో బాగా తాగేసిన ఓ కుర్రాడు వాళ్ల కారు నడిపాడు. యాక్సిడెంట్ చేశాడు. అతనికేం కాలేదు. కానీ మిగతా ముగ్గురూ మరణించారు. ఆ ముగ్గురూ ఒక్క చుక్క మద్యం సేవించలేదని అటాప్సీ రిపోర్ట్ చెప్పింది. తమ స్నేహితుడి వ్యసనానికి వాళ్లు బలైపోయారన్న నిజం అందరి గుండెల్నీ మెలిపెట్టింది.


ఘటన 3
మత్తు పొరలు కమ్మి...
హైదరాబాద్‌లోని బొలారం ప్రాంతం. రంగుల కార్మికుడు రామకృష్ణ, భార్య బబిత కంగారుగా ఊరంతా కలియదిరుగుతున్నారు. వాళ్ల కూతురు సరిత (10) కనిపించడం లేదు. అందరినీ అడుగుతున్నారు. అందరూ తమకు తెలియదనే చెబుతున్నారు. వెతికి వెతికి చివరికి రాత్రి ఎనిమిది గంటల ప్రాంతంలో పోలీసులను ఆశ్రయించారు. కంప్లయింట్ ఇవ్వడంతోనే పోలీసులు వెతుకులాట మొదలుపెట్టారు. చివరికి ఓ అటవీ ప్రాంతంలో చిన్నారి సరిత విగతజీవిగా కనిపించింది. లోకం తెలియని పాపపై దారుణంగా అత్యాచారం చేసి, బండతో తలపై మోది చంపేశారు. ఆ చిట్టితల్లిని అలా చూసి అందరి మనసులూ వికలమయ్యాయి. కానీ ఆ పాప మరణానికి కారణం తెలిశాక అవే మనసులు కోపంతో రగిలిపోయాయి. పాపను తీసుకుని తల్లిదండ్రులిద్దరూ మధ్యాహ్నం కల్లు తాగడానికి వెళ్లారు. అక్కడ వాళ్లకి మరో తాగుబోతు అనిల్ పరిచయమయ్యాడు. పాపకి చాక్లెట్ కొనిస్తాను అనంటే అతనితో పాపను పంపేశారు. అతగాడు తాగిన మత్తులో ఇంత దారుణానికి ఒడిగట్టాడు. ఆ చిన్నారిని చిదిమేసిన పాపం ఎవరిది? కన్నూ మిన్నూ గానని అనిల్‌దా... మత్తులో మునిగిపోయి ముక్కూ ముఖం తెలియనివాడితో పాపను పంపిన తల్లిదండ్రులదా... బాధ్యతల్ని, మానవత్వాన్ని మర్చిపోయేలా చేసిన మద్యానిదా???

ఘటన 4
మనిషినని మర్చిపోయి...
భోరున ఏడుస్తున్నాడు పాండు. అతని భార్య ఉరి వేసుకుని ఆత్మహత్య చేసుకుంది. అది అతడు తట్టుకోలేకపోతున్నాడు. ఏదైనా కష్టం ఉంటే తనతో ఒక్కమాట చెప్పవచ్చు కదా, అంత దారుణమైన నిర్ణయం తీసుకోవడం ఎందుకు అని పదే పదే తనలో తాను తర్కించుకుంటూ కుమిలిపోతున్నాడు. అతని పరిస్థితి చూసి పోలీసులు ఏమీ ప్రశ్నించలేకపోతున్నారు. కానీ తప్పదు కదా? విచారణ చేయాలి. అందుకే మెల్లగా తమ పని మొదలు పెట్టారు. ఎంత అడిగినా తన భార్య ఆత్మహత్యకు కారణం తెలియదని, తను ఎలా చనిపోయిందో అర్థం కావట్లేదని అంటున్నాడు పాండు. కానీ ఎందుకో పోలీసులకు అతని మీదే అనుమానం కలుగుతోంది. దాంతో రకరకాల ప్రయత్నాలు చేశారు నిజం చెప్పించడానికి. చివరికి వారి ప్రయత్నాలు ఫలించాయి. పాండు నోటివెంట నిజం బైటికొచ్చింది. తాగిన మత్తులో భార్యతో గొడవపడి, ఆమెను చంపేసి ఉరితాడుకు వేళ్లాడదీశాడు పాండు. అయితే ఆ నిజాన్ని అతడు దాచిపెట్టలేదు. పెట్టాలనీ అనుకోలేదు. మర్చిపోయాడు... అంతే. అవును. నిజంగానే మర్చిపోయాడు. అతను ఎంతగా తాగాడంటే... తాగిన మత్తులో తాను చేసిన నేరం అతనికి ఏమాత్రం గుర్తు రాలేదు. చెన్నైలో జరిగిన ఈ సంఘటన... ఆల్కహాల్ మనిషిని మనిషిలో లేకుండా ఎలా చేసేస్తుందో తెలిసేలా చేసింది.


పేదవాడి పొట్ట కొడుతోంది...

వైన్‌షాప్‌కు పేదవాడే మహారాజ పోషకుడు. దుర్భర దారిద్య్రం, జీవితంలోని కష్టాలు... వీటిని దూరం చేయడంలో తమ వైఫల్యాలను కప్పిపుచ్చుకునేందుకు పాలకులు ఆ పేదలకు చీప్ లిక్కర్‌ని చేరువ చేస్తారు. అవి తాగి కష్టాలు మర్చిపో అంటారు. మా జోలికి రావద్దంటారు. విప్లవం లేవదీయవద్దంటారు. తన కష్టానికి కారణం కనుక్కోలేని, వ్యవస్థలో దోపిడిని అర్థం చేసుకోలేని పేదవాడు మద్యానికి బానిస అవుతాడు. జీవితాన్ని సర్వనాశనం చేసుకుంటాడు. పేదవాడి నెత్తురే ఇవాళ పాలకుల ఖజానాకు కాసు అందిస్తోంది. తన రోజువారి సంపాదనలో అరవై శాతాన్ని పేదలు మద్యానికి పెడుతున్నారు. ఈ విషవలయం అభేద్యమైనది. మద్యనిషేదం లేదా మద్యంపై కంట్రోల్ దీనికి ఒక ప్రధానమైన విరుగుడు.


అమర్యాద కాస్తా మర్యాద అయ్యింది...

ఇరవై ఏళ్ల క్రితం వరకు ఎవరైనా తాగితే తాగుబోతు అనేవారు. తాగినవారికి అపరాధభావం ఉండేది. తాగిన కుటుంబ పెద్దతో పాటు అతని కుటుంబం కూడా ఆ పెద్దకు ఆ అలవాటు ఉన్నందుకు సిగ్గుపడేది. తాగుబోతులను సంఘం దూరం పెట్టేది. నలుగురిలో మర్యాద ఇవ్వకుండా శిక్షించేది. కాని ఇవాళ మధ్యతరగతి మద్యాన్ని దాదాపుగా అంగీకరించే పరిస్థితికి చేరుకుంది. భర్త తాగి వస్తే గుండెలు బాదుకోవాల్సిన భార్యలు ఆ ఏడుపేదో ఇంట్లోనే ఏడవొచ్చు కదా అనుకునే నిస్సహాయ పరిస్థితికి నెట్టివేయబడ్డారు. భర్తలు బయట తాగి ఏ ప్రమాదంలో పడతారో అని ఆ పనిని ఇంట్లోనే అంగీకరిస్తున్నారు. గతంలో నలుగురూ కూడటానికి సాయంత్ర వేళలు అవసరమయ్యేవి. టీలు, కాఫీలు వాటిలో పానీయాలుగా ఉండేవి. కాని ఇప్పుడు నలుగురు కూడాలంటే మద్యం అవసరమవుతోంది. ‘పార్టీ’ ఉంటే తప్ప నలుగురూ ఒకరిని మరొకరు కలవడానికి రావడం లేదు. పైగా ఎవరైనా తాగము అనంటే అలాంటి వారిని స్కిప్ చేసి మిగిలినవాళ్లు పార్టీకి కూర్చుంటూ ఉండటంతో తాగనివారు కూడా తాగాల్సి వస్తోంది. ఇక కెరీర్‌లో క్లయింట్‌లతో మీటింగ్, కస్టమర్లతో మీటింగ్, పై అధికారులతో పిచ్చాపాటి... వీటన్నింటిలో మద్యం లేకపోతే మనిషి ముందుకు కదల్లేని పరిస్థితి వచ్చింది. ఇవాళ మిడిల్‌క్లాస్ ఫ్లాట్లలో ఉండే కప్‌బోర్డులలో మద్యం సీసాను కూడా ఉంచి పెట్టే ఆనవాయితీ వచ్చేసిందంటే తాగుడు ఎంతగా చొచ్చుకుని వస్తోందో అర్థం చేసుకోవచ్చు. ఇప్పటికీ సంఘం క్రైమ్ చేసినవారిని దూరం పెడుతోంది. మద్యం సేవించడం కూడా సాంఘిక నేరం అని గట్టిగా భావించగలగాలి. అలాంటివారిని సంఘమే నిరోధించాలి. మద్యం క్రైమ్‌కు పరోక్ష కారణం. ఆ కారణాన్ని చిదిమేయాల్సిందే.

 
మద్యం మత్తు... సినీ జీవితం చిత్తు...

►తెలుగు నటీమణి సావిత్రి మద్యం ప్రభావానికి లోనవడం వల్లే ఆరోగ్యం దెబ్బ తినడం, చిన్న వయసులోనే మృతి చెందడం జరిగిందనే అభిప్రాయం ఉంది.

►సినీ నటుడు హరనాథ్ మద్యానికి బానిస కావడం వల్లే హీరోగా ఎక్కువ కాలం రాణించలేకపోయారనేది వాస్తవం.

►హిందీ రంగంలో నటి మీనాకుమారి, దర్శకుడు గురుదత్, నటి రాఖీ మద్యానికి బానిసలయ్యారు. అది వారి ప్రాణాలు తీసే దాకా ఊరుకోలేదు.

►నటుడు సల్మాన్ ఖాన్ 2002 హిట్ అండ్ రన్ కేసులో మద్యం సేవించాడన్న ఆరోపణలు ఉన్నాయి.

►నటుడు ధర్మేంద్ర మద్యానికి ఎక్కువ ఆకర్షితుడు కావడం వల్ల కెరీర్‌ను చాలా నష్టపోయినట్టుగా స్వయంగా ఒప్పుకున్నాడు.

►నటి మనీషా కోయిరాలా మద్యానికి బానిస కావడం ఆమె ఆరోగ్యాన్ని తీవ్రంగా దెబ్బ తీసింది. కేన్సర్ చికిత్స తర్వాత ఆమె ఆ దురలవాటును మాని ఉంటుందనే అందరి ఆశ.


మద్యపానం ఏ రాష్ట్రంలో ఎక్కువ?

భారతదేశంలో మద్యపానం అత్యధికంగా ఉన్న రాష్ట్రమేది? కేరళ.... ఒకప్పటి ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్? దీనికి ఎవరి లెక్కలు వాళ్ళు చెబుతున్నారు. మీడియాలో అత్యధిక శాతం మాత్రం కేరళకే ఆ అపకీర్తి కిరీటం పెట్టారు.ఇలాంటి డేటాలన్నిటికీ మూలమైన భారతదేశంలోని ‘జాతీయ శాంపిల్ సర్వే ఆఫీస్’ (ఎన్.ఎస్.ఎస్.ఒ) లెక్కలు కాస్తంత వేరుగానే ఉన్నాయి. అధిక ఆదాయ వర్గానికి చెందినవారిలో మద్యపానం అలవాటు గురించి డేటా సేకరించకపోవడం లాంటి లోటుపాట్లెన్నో ఈ లెక్కల్లో ఉన్నాయి. అయితే, ఉన్నంతలో భౌగోళిక, ఆర్థిక అంశాలకు ప్రాతినిథ్యమిస్తూ రూపొందిన విస్తృత డేటా ఇదే.
     
ఈ డేటా ప్రకారం కల్లు, దేశవాళీ మద్యం దాద్రా అండ్ నగర్ హవేలీ, అరుణాచల్ ప్రదేశ్, అండమాన్ - నికోబార్ దీవుల్లో అత్యధికంగా తాగుతారు. ఇక పెద్ద రాష్ట్రాల విషయానికి వస్తే, ఆంధ్రప్రదేశ్ అన్నిటికన్నా ముందుంది. ఆ తరువాత స్థానాలు అస్సామ్, జార్ఖండ్, బీహార్‌లవి.బీరు, వైన్, విదేశీ మద్యం విషయంలో డామన్ అండ్ డయ్యూ, అండమాన్ - నికోబార్ దీవులు, దాద్రా - నగర్ హవేలీ, అరుణాచల్‌ప్రదేశ్, సిక్కిం, పుదుచ్చేరీ ప్రథమస్థానంలో నిలిచాయి. ఆ తరువాతి స్థానాన్ని గోవా, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లు ఆక్రమించాయి. ఇక, మూడో స్థానంలో కేరళ, కర్ణాటక ఉన్నాయి.


మద్యం... మతి పోగొడుతుంది!
డాక్టర్ మాట
మద్యం తాగినప్పుడు మొదటి 20 ఎం.ఎల్. పరిమాణం మెదడులో కలిగించే రసాయన మార్పులు మరింత మద్యం తీసుకునేలా ప్రేరేపిస్తాయి. ఎందుకంటే తొలి 20 ఎం.ఎల్.తో ఉద్వేగం, హుషారుగా అనిపించడం, కాస్త దుడుకుతనం కలుగుతాయి. ఆ హుషారును కొనసాగించడానికి మద్యపానాన్ని కొనసాగిస్తారు. అయితే తొలుత చురుకుదనాన్ని కలిగించినట్లు అనిపించే మద్యం కాస్తా 80 ఎం.ఎల్. మించగానే శరీరంలో కొన్ని మార్పులు కలిగిస్తుంది. తమపై తాము నియంత్రణ కోల్పోవడం, ఒళ్లు తూలడం, ఏకాగ్రత లేకపోవడం వంటి మార్పులకు కారణమవుతుంది. ఆ తర్వాత ఆ పరిమాణం 200 ఎం.ఎల్.కు చేరితే కోపం, చిరాకు, దెబ్బలాటకు దిగడం, అరవడం వంటి దుర్లక్షణాలు చోటు చేసుకుంటాయి. దెబ్బలాటలు ముదిరినప్పుడు నేరాలకూ దారితీస్తాయి. దాదాపు 90 శాతం నేరాలు, ప్రమాదాలు, హత్యలు, ఆత్మహత్యలకు  మద్యమే కారణమవుతోంది. ఇక మద్యం ఒక వ్యసనంగా మారినప్పుడు ఒక వ్యక్తి ప్రమేయం లేకుండానే తాగడం మొదలుపెడతాడు. ఓ మోతాదు దగ్గర తనను తాను నియంత్రించుకోలేడు. అందుకే మద్యం తాగడాన్ని వ్యాధిగానే డాక్టర్లు (మానసిక నిపుణులు) పరిగణిస్తారు. మద్యం లైంగిక హింస, గృహహింస, కుటుంబ కలహాలు, భార్యాభర్తల మధ్య అగాధాన్ని పెంచుతుంది. నేరప్రవృత్తిని అధికం చేస్తుంది. నేరమనస్తత్వం (యాంటీసోషల్ పర్సనాలిటీ) ఉన్నవారిలో ఇతరుల బాధల పట్ల స్పందించే గుణం ఉండదు. అందుకే తాగినవారు నేరాల సమయంలో అంత నిర్దాక్షిణ్యంగా వ్యవహరిస్తుంటారు.

యౌవన దశలోనే అలవాటు ఎందుకవుతుంది?

వయసు పెరుగుతున్న క్రమంలో మెదడు ఎదుగుదల కింది భాగం నుంచి పైకి జరుగుతుంటుంది. మెదడు కింది భాగాల్లో పరిణతి వచ్చాక పై భాగంలో ఉన్న నిర్మాణంలో ఎదుగుదలకు కొంత సమయం పడుతుంది. అయితే కింది భాగాలను నియంత్రించే పని పై భాగాలది. ఫలితంగా యౌవనదశలో మెదడులోని కింది భాగాలపై... పైన ఉండే భాగాల నియంత్రణ అంతగా ఉండదన్నమాట. అందుకే టీనేజ్‌నుంచి యుక్తవయసులోకి మారుతున్న వారిలో దుడుకు స్వభావం, నిగ్రహం లేకపోవడం, కొత్త విషయాలపై తీవ్రమైన ఆసక్తి వంటి లక్షణాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. మనసు నియంత్రణ లేక మద్యం, పొగాకు వంటి  దురలవాట్లు తేలిగ్గా దరిచేరుతాయి. బానిసగా మారుస్తాయి.


మద్యం అలవాటు... సెక్స్ ఆసక్తి...

మద్యపానం వల్ల సెక్స్  కోరికలు పెరిగినట్లు అనిపిస్తుంది. కానీ తాగినప్పుడు లైంగిక సామర్థ్యం బాగా తగ్గిపోతుంది. అది గమనించక చాలామంది మద్యం వల్ల పెరిగే కోరికనే సామర్థ్యంగా అపోహపడి, మరింతగా బానిస అవుతుంటారు. మద్యం అలవాటు బాగా పెరిగాక మెదడులో కొన్ని రసాయనిక మార్పులు ఏర్పడతాయి. ఈ మార్పుల వల్ల కనిపించే పరిణామాలివి...

హేలూసినేషన్స్: లేని ఆకారాలు కనిపించడం, లేని శబ్దాలు వినిపించడం జరుగుతుంది.

అనుమానాలు: జీవిత భాగస్వామికి ఇతరులతో అక్రమ సంబంధాలు ఉన్నాయనే నిరాధారమైన అనుమానాలు పెరుగుతుంటాయి.

డెలీరియమ్: ఒక్కోసారి తీవ్రమైన అయోమయం, చిత్రమైన, భయంకరమైన అనుభవాలకు గురవుతారు. చేతులు, తలపై పురుగులు పాకుతున్నట్లనిపిస్తుంది.

మద్యం అలవాటుకు చికిత్స ఇలా: మద్యం అలవాటుకు చేసే చికిత్సలో భాగంగా మొదట అది మానే సమయంలో కనిపించే లక్షణాలకు చికిత్స చేస్తారు. తర్వాత తాగుడు మాన్పించడం కోసం మందులు ఇస్తూ అదే సమయంలో సైకోథెరపీ, కౌన్సె లింగ్ చేస్తారు. సామాజిక నైపుణ్యాల శిక్షణ (సోషల్ స్కిల్స్ ట్రైనింగ్) కూడా ఇస్తారు. ఇందుకోసం మానసిక వైద్యుల పర్యవేక్షణ అవసరం. అందుకే మద్యం మానాలన్న తీవ్రమైన కాంక్షను పెంపొందించుకుని, మానసిక వైద్యులను కలుసుకోవాల్సి ఉంటుంది.
- డా॥శ్రీనివాస్ ఎస్.ఆర్.ఆర్.వై.,  సైకియాట్రిస్ట్, ప్రభుత్వ మానసిక చికిత్సాలయం, ఎర్రగడ్డ, హైదరాబాద్


సర్వేలు ఏం చెబుతున్నాయి?ప్రమాదకరంగా పెరుగుతోంది!

 మన దేశంలో మద్యపానం ప్రమాదకరస్థాయిలో పెరుగుతోంది. ఈ మాట సాక్షాత్తూ ‘ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ’ (డబ్ల్యు.హెచ్.ఒ) చెప్పింది. ఆల్కహాల్‌కూ, ఆరోగ్యానికీ సంబంధించి ప్రపంచవ్యాప్త స్థితిగతుల నివేదికను డబ్ల్యు.హెచ్.ఒ ఆ మధ్య విడుదల చేసింది. అప్పుడే, ఈ సంగతి బయటపడింది.
     
పదిహేనేళ్ళు, ఆ పై వయస్సు గలవారిలో మద్యపానం అలవాటును గురించి వివరాలు సేకరిస్తే, 2008కీ, 2012కీ మధ్య కాలంలో మనదేశంలో మద్యపానం ఊహించనంతగా పెరిగిందని వెల్లడైంది.ఒక్క 2010 నాటి లెక్కలు చూస్తేనే ఆశ్చర్యం వేస్తుంది. ఆ లెక్కల ప్రకారం మన దేశ జనాభాలో నూటికి 30 మంది మద్యపానం చేస్తున్నారు. వారిలో 4 నుంచి 13 శాతం మంది మద్యం ముట్టకుండా, రోజు గడవనివాళ్ళే!2003 - 05 మధ్య కాలంలో మన దేశం జాతీయ సగటు మద్యపానం 1.6 లీటర్లే! అయితే, 2010-12 మధ్యకల్లా అది 2.2 లీటర్లకు చేరింది. చిత్తుగా తాగేవాళ్ళ సంఖ్య ప్రపంచ వ్యాప్తంగా 16 శాతం ఉంటే, మనదేశంలో నూటికి 11 మంది అలాంటి పచ్చి, పిచ్చి తాగుబోతులే!

మరణానికి దగ్గర దోవ

మద్యపానం వల్ల ఆయుఃప్రమాణం తగ్గిపోతుందన్నది జగమెరిగిన సత్యం. మద్యపానానికీ, దాని వల్ల కోల్పోయిన ఆయుష్షుకూ ముడిపెడుతూ ‘కోల్పోయిన సంవత్సరాల’ స్కేల్‌ను ఒకదాన్ని రూపొందించారు. 1 నుంచి 5 వరకు అంకెలుండే ఆ స్కేలులో మన దేశం  4గా రేట్ అయింది. అంటే, మన దేశంలో మద్యపాన ప్రియులు తాగుడు, దాని పర్యవసానాల వల్ల తమ జీవితంలో గణనీయమైన ఆయుష్షునే పొగొట్టుకుంటున్నారు.ఇవాళ ప్రపంచవ్యాప్తంగా మరణాలకూ, అంగవైకల్యాలకూ దారి తీస్తున్న అగ్రశ్రేణి కారణాల్లో 3వది మద్యపానమే!   {పపంచవ్యాప్తంగా ఇవాళ ప్రధాన ప్రజా ఆరోగ్య సమస్య - అతి మద్యపానమే! ప్రపంచంలో నూటికి ఆరుగురు మద్యపానం వల్లే మరణిస్తున్నారు. అనేక రకాల క్యాన్సర్లు, క్షయ, మూర్ఛ, రక్తనాళాలు చిట్లడం వల్ల పక్షవాతం, అధిక రక్తపోటుతో హృద్రోగం, లివర్ సిరోసిస్, న్యూరో సైకియాట్రిక్ లాంటి దాదాపు 60కి పైగా ప్రధాన వ్యాధులకు కారణం - మద్యపానమే.


పెరుగుదలలో మూడో ప్లేస్!

‘ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ ఎకనామిక్ కో-ఆపరేషన్ అండ్ డెవెలప్‌మెంట్’ (ఒ.ఇ.సి.డి) ఏడాది క్రితం విడుదల చేసిన నివేదిక కూడా మన దేశంలో జాతీయ సగటు మద్యపానం గత పాతికేళ్ళలో విపరీతంగా పెరిగినట్లు తేల్చింది. 1992 - 2012 మధ్యకాలంలో మన దేశంలో జాతీయ సగటు మద్యపానం 55 శాతం మేర పెరిగింది. ప్రపంచంలో ఇంత భారీగా మద్యపానం పెరిగిన దేశాల్లో ఇండియా ఏకంగా మూడోస్థానంలో నిలిచి, అపకీర్తిని మూటగట్టుకుంది. నిజానికి, ఇదే కాలవ్యవధిలో ‘ఒ.ఇ.సి.డి’లోని 34 సభ్యదేశాల్లో వార్షిక సగటు మద్యపానం 2.5 శాతం మేర తగ్గింది.

ఉత్పత్తి తగ్గుతోంది!

చిత్తుగా తాగడం అలవాటవడం వల్ల ఉద్యోగ, ఉపాధి అవకాశాలు తగ్గుతున్నాయి. ఉద్యోగం ఉన్నవాళ్ళు కూడా పనికి గైర్హాజరవుతున్నారు. ఫలితంగా ఉత్పాదకత తగ్గుతోంది. వెరసి, తాగుడు వల్ల ఉన్నత, మధ్యశ్రేణి ఆదాయ దేశాల్లో స్థూల జాతీయోత్పత్తి (జి.డి.పి) 1 శాతం మేర పడిపోతున్నట్లు లెక్క!

కొత్త బానిసలు...యువకులు, స్త్రీలు!

ఇవాళ అధికభాగం దేశాల్లో యువత, మహిళల్లో మద్యపానం విపరీతంగా పెరుగుతున్నట్లు లెక్కలు చెబుతున్నాయి. అలాగే, పిల్లలు చిన్నవయసులోనే మద్యం రుచి చూడడం ఎక్కువవుతోంది. గడచిన పదేళ్ళ కాలంలో మగపిల్లలతో పాటు ఆడపిల్లలూ ఈ బాట పట్టారు.మనదేశంలో 1980లలో సగటున 28 ఏళ్ళ వయస్సు వస్తే కానీ, మద్యం రుచి చూసేవారు కాదు. కానీ, 2007 నాటికి పరిస్థితి పూర్తిగా మారిపోయింది. నూనూగు మీసాల వయసులోనే... అంటే 17 ఏళ్ళకే పెగ్గు బిగించడం అలవాటైపోయింది. తల్లితండ్రులు, గురువులు, సమాజం కచ్చితంగా ఆందోళన చెందాల్సిన విషయం ఇది.

మన దేశంలో జరుగుతున్న రోడ్డు ప్రమాదాల్లో నూటికి దాదాపు 25 యాక్సిడెంట్లు మద్యం మత్తులో జరుగుతున్నవేనని సర్వేల్లో తేలింది. ఇలాంటి ప్రమాదాల్లో యువత ఎక్కువగా చనిపోతూ ఉండటం దురదృష్టకరం. అది మాత్రమే కాదు... మద్యపానం వల్ల గృహహింస కేసులు కూడా పెరిగిపోతున్నట్లు లెక్కలు చెబుతున్నాయి.

H a P p Y B i R t H d A y T o Y s R g A r U...

"మంచి వాడికి మరణం సాక్షి" అని మన పెద్దలు చెబుతుంటారు. ఈ సామెత అనుపమానమైన తన ఆరేళ్ల పాలనలో అక్షర సత్యంగా నిరూపించుకుని మంచి పాలకునిగా కోట్లాది మంది ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రజల గుండెల్లో శాశ్వత స్థాన్నాన్ని పొందిన ముఖ్య మంత్రి డాక్టర్ వై.ఎస్. రాజశేఖరరెడ్డికి (ఎడుగూరి సందింటి రాజశేఖర రెడ్డి) వర్తించినంతగా బహుశా కడచిన యాభై నాలుగేళ్ళ రాష్ట్ర చరిత్రలో మరెవరికీ వర్తించదంటే అతిశయోక్తి కాదు! భారతీయుల సగటు ఆయుః ప్రమాణం 70 ఏళ్ళకు మించబోతున్న ఈ రోజుల్లో 60 ఏళ్ళ వయస్సు అనేది క్రియాశీలుడైన నాయకునిలో ఎదిగి వచ్చిన పరిణతికి నిదర్శనమేగానీ అతని వయస్సు మీరిపోవడానికి ఆనవాలు కాదు. జ్ఞాన దీక్షతో, వివేచనతో అనేక ఢక్కామొక్కీలు తింటూనే స్వయంశక్తితో, స్వయంప్రకాశంతో అంచెలంచెలుగా దూసుకు వచ్చినవాడు, రాష్ట్ర శాసనసభ సభ్యునిగా, పార్లమెంటు సభ్యునిగా, రాష్ట్ర యువజన కాంగ్రెస్ నాయక స్థానం నుంచి జాతీయ స్థాయిని అందుకుని ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్య మంత్రి హోదాకు అర్హత పొందినవాడు డాక్టర్ వై.ఎస్.

ఇలా అమితమైన తెగువతో తన ప్రత్యేక వ్యక్తిత్వ ముద్రతో ముందుకు సాగుతూ వచ్చిన రాజశేఖరుడి జీవితమూ, రాజకీయ జీవితమూ అకస్మాత్తుగా అత్యంత విషాదకరంగా (హెలీకాఫ్టర్ దుర్ఘటన కారణంగా) అంతిమ యాత్రకు చేరుకోవడం - ప్రజల దృష్టిలో దుర్భరం, దుస్సహం! రాష్ట్ర చరిత్రలోని అయిదు దశాబ్దాలలో ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రజలు వివిధ ముఖ్యమంత్రుల పాలనలో వివిధ రంగాలలో చవిచూసిన ప్రగతి ఒక ఎత్తు కాగా, అతి స్వల్పకాలంలోనే "ప్రజాశేఖరుడి"గా రూపమెత్తిన రాజశేఖరుడి పాలనలో కళ్లారాచూసి, ఆచరణలో, పరిమిత స్థాయిలోనే అయినా ప్రజలు అనుభవించిన అభ్యుదయం మరొక ఎత్తు. ఆయన తలపెట్టిన కార్యక్రమాలన్నీ ఆయన అనుకున్నట్లుగానే, పరిపూర్తిగా ప్రజల అనుభవంలోకి యింకా రావలసి ఉన్నప్పటికీ - ఒక ముఖ్యమంత్రిగా ప్రజాసమస్యల పరిష్కారం పట్ల ఆయనలోని చిగురు తొడిగిన తపననూ, చిత్త శుద్ధినీ ప్రజాబాహుళ్యం గుర్తించింది. ఆయన పాలన పట్ల విశ్వసం పెంచుకుంది. రేపు తమ భవిష్యత్తు మరింత మెరుగుకానున్నదన్న ఆత్మవిశ్వాసాన్ని రాజశేఖరుడు కల్గించగలిగాడు.

రాజశేఖరుడిది ఆహార్యంలో తెలుగుదనం, ఆచరణలో సేవాతత్పరత, రాజనీతికి సరికొత్త నిర్వచనం. మనస్సు ప్రణాళికాబద్ధం, ప్రవర్తన సుశిక్షితం, మడమ తిప్పని నడత, మాట తప్పని నిబద్ధత, నిండైన వ్యక్తిత్వం, మెండైన ఆత్మీయత, కడుపునిండించే దరహాసం, పలకరింపులో ఆదరణ, పనిలో పట్టుదల, పట్టుదలలో తిరుగు లేని కార్యదీక్ష - ఇన్ని లక్షణాల సమాహారమే సందింటి రాజశేఖరరెడ్డి! ప్రజాసేవకు అతణ్ణి పురిగొల్పిన ఈ తపనే 2004 ఎన్నికల్లో సుమారు 1500 కిలోమీటర్ల మేర రాష్ట్రం ఆ కొసనుంచి ఈ కొసదాకా విడుపు లేని పాదయాత్ర చేయించింది. సరిగ్గా అదే తపన రాష్ట్రాధినేతగా పదవీ స్వీకారం చేసిన వెంటనే బహుముఖీనంగా - కాంగ్రెస్ ఎన్నికల ప్రణాళికలో ప్రజలకు కేసిన పలు వాగ్దానాలకు తోడుగా, ఇవ్వని హామీలను కూడా అతని చేత రూపకల్పన చేయించింది, చాలావరకూ ఆచరణలో పెట్టించింది! రాజశేఖరుడిలో పెల్లుబికిన ఈ తపనే తాను తలపెట్టిన పథకాలు, కార్యక్రమాలూ సచివాలయ స్థాయికి మాత్రమే కుదించుకుపోకుండా సామన్య ప్రజల జీవనానికి అద్దం పట్టే గ్రామాల స్థాయిలో ఆచరణలో, ఏ మేరకు అమలుకు నోచుకుంటున్నాయో తెలుసుకోవడానికి "పల్లెబాట" పట్టాడు, "రచ్చబండ" వద్దకు చేరాడు.

నేరుగా ప్రజలనుంచి, ప్రజల నోళ్ళ ద్వారా తెలుసుకోవాలన్న ఆబకొద్దీ ఆయన చేత ఈముందడుగు వేయించింది. చివరికి అదే తపన, అదే నిబద్ధత ప్రతికూల వాతావరణ పరిస్థితులను కూడా లెక్కచేయకుండా అతణ్ణి మొండిగా ముందుకునెట్టి, అతని జీవితాన్ని అర్థాంతరంగా విషాదాంతంగా మార్చింది. అలా ప్రజా సేవాతత్పరతలోముందుకు సాగిపోతూ, తలపెట్టిన కొన్ని పథకాలు అంచనాలకు మించి విజయపరంపర సాగిస్తూ, ఆ పథకాలు ప్రజాయత్తం కాబోతున్న శుభఘడియలలో ఈ విషాదం రాష్ట్ర ప్రజల్ని దుఃఖసాగరంలో ముంచెత్తింది.

రాజశేఖరుడు తన ఆరేళ్ళ పాలనా వ్యవధిలో తలపెట్టిన పనులు ఒకటీ అరా కాదు, ఎన్నో! నిష్కామంగానేకాదు, నిశ్చలబుద్ధితో, అతను ఒక వర్గానికి  కాదు, సేవలందుకోవలసిన ప్రజాబాహుళ్యం లోని పేద, మధ్య తరగతి వర్గాలకు, బడుగు వర్గాలకు, రైతాంగానికీ, వృత్తిదారులకూ, మహిళలకూ, విద్యార్థులకూ, ఉపాధ్యాయులకు, కిందస్థాయిలోని ఉద్యోగవర్గాలకు రకరకాల పథకాలు ప్రకటించాడు. ఈ ప్రకటించడంలో, అమలు జరిపించడంలో పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థ పెంచిపోషిస్తున్న ధనికవర్గ సమాజం అనుమతించిన పరిధులనూ, పరిమితులనూ కూడా ఆయన దృష్టిలో పెట్టుకొనక తప్పలేదు. ఆ పరిమితుల్లోనే పేదవర్గాల అనుభవంలోకి కొన్ని నిర్దిష్టమైన పథకాలనయినా తేవాలని కృషి చేశాడు. "స్వాతివానకు ముచ్చెపు చిప్ప ఎదురుచూసి"నట్టుగా, పెక్కేండ్లుగా అనావృష్టికి గురవుతూ రైతాంగ ప్రజల నడ్డివిరుస్తున్న పరిస్థితులకు పరిష్కారంగా, గతంలో రాష్ట్రం అనుభవించిన వర్షాభావ పరిస్థితుల్ని కూడా దృష్టిలో ఉంచుకుని స్వల్పకాలిక, దీర్ఘకాలిక సాగునీటి పథకాలను రాజశేఖరుడు తలపెట్టాడు.

తన పాలనా వ్యవధికి ఉన్న పరిమితుల దృష్ట్యా కూడా ముందస్తు చర్యగా ఆయన 70 సేద్యపునీటి(ఇరిగేషన్) ప్రాజెక్టులకు రూపకల్పన చేయించాడు. కాగా అందులో 17-20 ప్రాజెక్టులకు సాంకేతిక అనుమతిని కేంద్రంతో మాట్లాడి, పోట్లాడి మరీ సాధించాడు. తన తపనకు కార్యరూపంలో 9-10 ప్రాజెక్టుల్ని రైతాంగం అనుభవంలోకి అక్షరాలా నిర్మించి కూర్చున్నాడు! పెరిగి పోతున్న ధరల మధ్య పేదవాడికి కేజీ బియ్యం రూ.2లకే అందించే పథకాన్ని "రాజర్షి"గా రాజశేఖరరెడ్డి తన హయాములో కొసకంటా అమలు జరుపుతూ వచ్చాడు. తెల్లకార్డుల మీద ఏడాదికి దాదాపు రూ.2,000 కోట్ల మేర ఇందుకయ్యే సబ్సిడీని రాజశేఖర్ ప్రభుత్వం భరించింది. అంతేగాదు, పేదవాడికి బియ్యం ఇస్తే చాలదు, వంటావార్పులకు నెలవారీ సరుకులు(రూ.103 కిమ్మతుగలవి) కూడా సరఫరా చేయించాడు. ఈ తపన వెనక ఆయనకున్న ప్రత్యేక లక్షణం, ఇతరులలో మనం చాలా చాలా అరుదుగా మాత్రమే చూడగల్గిన ఆ గుణం - సమస్యల్ని నాన్చకుండా తక్షణ నిర్ణయాలు చేయగలగడం!

పనిమంతుడైన డాక్టర్ రాజశేఖరరెడ్డి తలపెట్టిన పెక్కు పథకాలలో ఒకటి మహిళలకు ఆచరణలో సాధికారత కల్పించడం. స్వయం సహాయక సంస్థలలో సుమారు 1 కోటి 25లక్షల మందికి పింఛను సౌకర్యం కల్పించాడు. ఈ సంస్థల సభ్యులలో 60 సంవత్సరాలు నిండిన మహిళలకు రూ.500 - 2000 దాకా పింఛను ఏర్పాట్లు చేశాడు. విద్యారంగంలో బడుగుస్థితిలో ఉన్న పిల్లలకు 9వ తరగతి నుంచి ఇంటర్మీడియట్ విద్య వరకూ స్వయం సహాయ సంస్థల సభ్యుల బిడ్డలకు ఏటా ఉపకారవేతనాలు అందించే ఏర్పాట్లు చేశాడు.

ఇంజనీరింగ్ విద్యాదశకు చేరిన పేద(ఎస్.సి., ఎస్.టి., బి.సి)విద్యార్థుల ఫీజులను ప్రభుత్వమే భరించే ఏర్పాట్లు చేశాడు. అసలు 2004 మే 14 తొలిసారి ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసిన ఘడియలలోనే ప్రజల కిచ్చిన మాటకు నిలబడి రైతాంగానికి "ఉచిత విద్యుత్" అందించాలన్న ఆదేశపత్రంపై సంతకం చేశాడు. రూ.1,300 కోట్ల మేరకు పాత విద్యుత్ బకాయిలను ఒక్క కలంపోటుతో రద్దు చేసి రైతాంగం తలపై బరువును దించి, రైతాంగ ప్రజల అభినందనలు అందుకున్నాడు.

దీనికి తోడుగా పేద, నిరుపేద కుటుంబాల అనుభవంలోకి రాని సంస్కరణలను, ప్రభుత్వాల విధానాలలోని లొసుగులు ఆధారంగా న్యాయస్థానాలలో మూలుగుతున్న భూ పంపిణీ వివాదాలను పక్కన పెట్టి, నాలుగు విడతల్లో దాదాపు 6లక్షల ఎకరాలు, అయిదవ విడతలో మరో లక్ష ఎకరాలు(2010 ఏప్రిల్ లో) పంపిణీ చేసింది కూడా వై.ఎస్ ప్రభుత్వమే. అయిదవసారి భూపంపిణీ కార్యక్రమంలో విశేషం - రాజశేఖర్ ఏ కారణం చేతనైనా లేదా ఏ సాకు పైనయినా మహిళలకు అన్యాయం జరగకుండా ఉండేందుకుగాను మహిళల పేరనే భూస్వాధీన పట్టాలు యివ్వాలని ఆదేశించడం. ఆ ఆదేశం ప్రకారమే అయిదవసారి భూపంపిణీ జరిగింది.

కాగా, అన్ని సంక్షేమ పథకాలకి తలమానికమైన అంశం - ప్రజారోగ్య రక్షణలో ప్రథమస్థానం పేద, బడుగు వర్గాల ప్రయోజనాలకు యిచ్చే "ఆరోగ్య శ్రీ" పథకం. అపర "ధన్వంతరి"గా మారిన రాజశేఖరుడు తలపెట్టిన ఈ"రాజ"వైద్యం, ఉచిత వైద్యం, ఆపరేషన్లతో సహా, 942 రకాల వ్యాధులకు వర్తింపచేయాలన్న సంకల్పంతో "ఆరోగ్య శ్రీ" కింద కేవలం మూడేళ్ల వ్యవధిలోనే రెండున్నర లక్షల మంది పేదలకు, కొందరు మధ్యతరగతి వ్యాధిగ్రస్తులకు చికిత్స సమకూడింది. ఈ బృహత్ కార్యక్రమానికి సైదోడుగా కీలక పాత్ర వహించిన ప్రభుత్వ సేవావ్యవస్థలు పట్టణాలలో "108" , గ్రామీణకేంద్రాలలో "104" సంఖ్యలతో సంచార ఆరోగ్య కేంద్రాలుగా పనిచేస్తున్నాయి. ఈ పథకం దాదాపు అరడజనుకు పైగా పరాయి రాష్ట్రాలకు కూడా ఆదర్శంగా రూపొందింది! ఇదే తపనతో డ్వాక్రా మహిళలకు అంతకు ముందు యిచ్చే12శాతం వడ్డీ స్థానే"పావల వడ్డీ "కే రుణాలు అందేలా చూశాడు. అలా డ్వాక్రా సామాన్య మహిళలకు బ్యాంకులిచ్చిన రుణాలలో దాదాపు 99శాతం రుణాలు సకాలంలో తీరుమానమయ్యాయి.

రాజశేఖర్ ప్రభుత్వం, ఆచరణలో పంపిణీకి అనుకూలమైన భూమి యింకా ఎంత ఉందో సర్వేజరిపి, లెక్కలు తీసేందుకు, అవి ఆధారంగా భూ పంపిణీ కార్యక్రమాన్ని చేపట్టేందుకు కోనేరు రంగారావు కమిటీని నియమించింది. ఆ కమిటీ సిఫారసులను ఆధారం చేసుకుని రాజశేఖర్ తన కుటుంబానికి సంబంధించి సీలింగ్ చట్ట పరిమితులకు లోబడి యింకా మిగిలిన 310 ఎకరాలను (ఎసైన్డ్ ల్యాండ్) ప్రభుత్వానికి దఖలు పరచడమే గాక, సుమారు మరో వెయ్యి ఎకరాలను కూడా పంపిణీకి సుకరం చేసి ఆదర్శంగా నిలిచాడు. అందుకే, సుప్రసిద్ధ రచయితలు, కళాకారులు బెస్ స్టీన్, సాల్ బెల్లో, సాల్వడార్ డాలీలు విభిన్న కోణాల నుంచి యిలా అని ఉంటారు: "ఈ జీవితాన్ని నీవనుకున్న సన్మార్గంలోకి మరల్చడానికి నీవు తిరుగులేని నిర్ణయం తీసుకోవాలి. ఆ మార్పును సాధ్యం చేయడానికి నీవు అసలు ఏం చేయాలనుకుంటున్నావో అందుకు తగిన స్పష్టత, లక్ష్యశుద్ది అవసరం"అని బెన్ స్టీన్ అంటే, "అనుకున్న సుదోర లక్ష్యాన్ని చేరుకోవాలంటే, ముందు చిన్న చిన్న పనులతోనే ప్రారంభించి జయప్రదం కావాలి"అని సాల్ బెల్లో అనగా- "ఆబ, తపన లేని మేధ, తెలివీ రెక్కలు లేని పక్షిలాంటిద"ని సాల్వడార్ డాలీ అన్నాడు!

చైతన్యవంతమైన ఆరేళ్ళ పాలనా వ్యవధిలో రాజశేఖర్ పదవీ స్వీకార శుభఘడియల నుంచి తన అకస్మిక మరణం వరకూ అవిశ్రాంతంగా, అనితర సాధ్యంగా వివిధ సందర్భాలలో ప్రజల మధ్య కదలాడుతూ, కార్యవాదిగా చేసిన పనులకు సాక్షీభూతంగా, సుప్రసిద్ధ చిరంజీవి రవీందర్ రెడ్డి తన కెమెరాలో ఎన్నో ఘట్టాలను బంధించాడు. వీటిలోతన చిత్రాలతో పాటు ఇతర సోదర ఛాయాగ్రాహకులు తీసిన ఫోటోలు కూడా ఉన్నాయి. వీటన్నింటిని మిత్రుడు రవీందర్ సంకలన పరిచాడు. అతను కెమెరాతో సంధించిన అంగుళీ విన్యాసాలతో రాజశేఖర్ రెడ్డి వైవిధ్యభరితమైన జీవన సమర చిత్రచయనిక ఒక విశిష్ట నివాళి.

డాక్టర్ రాజశేఖర్ రెడ్డికి తపన ఉంది, దానికి మించిన పట్టుదల ఉంది, మేధ ఉంది, దానికి ఆకాశమే హద్దుగా ఉంది, వీటన్నింటికీ మించిన ప్రజలంటే ప్రేమ ఉంది. ఆయన చిరంజీవి! చేసిన పనులతో ధన్యజీవి!

జ్యోతిష్యం పనిచేస్తుందా!

‘సాధారణంగా జ్యోతిషం చెప్పేవారు, మన గ్రహాల స్థితిగతుల ఆధారంగా కాకుండా, ఏళ్ల తరబడి ఏర్పడిన అంతర్‌దృష్టితో (ఇన్‌ట్యూషన్‌) చెప్పేస్తూ ఉంటారు. నేను కావాలనుకుంటే పదేళ్ల తరువాత ఒకరి జీవితంలో ఏం జరగబోతోందో చెప్పేయగలను. మా దగ్గర యోగసాధన చేసేవారు కూడా ఇలాంటి పనులు చాలా చేయగలరు. కానీ వాళ్లని మేం ఏమాత్రం ప్రోత్సహించం. ఎందుకంటే ఒకరి భవిష్యత్తును గురించి చెప్పడం వల్ల, వారి జీవితాన్ని మనం ఏ మాత్రమూ మార్చలేము. వారి ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధికి అది ఏమాత్రం తోడ్పడదు. పైగా అది ఒక రకంగా వారిని మరింత అజ్ఞానంలోకి నెట్టడమే అవుతుంది. నిజంగా రేపటి గురించి మీకు తెలిసిపోయిందనుకోండీ... మీరు మరింత అజ్ఞానిగా, అహంకారిగా, దుర్మార్గుడిగా మారిపోతారు. నిజంగా రేపన్నది మీకు తెలిసిపోతే, ఇవాల్టి క్షణాన్ని మీరు అనుభవించలేరు. ఉదాహరణకు మీరు ఏం చేసినా చావు రాదని చెప్పాననుకోండి, ప్రపంచంలోని ప్రతి మూర్ఖమైన పనినీ మీరు చేస్తారు. లేదా మీరు ఏం చేసినాగానీ రేపు ఉదయానికి చనిపోతారని చెబితే.... ఇవాల్టి క్షణం మీదే విరక్తి కలుగుతుంది. ఇంతకీ అవతలివారి భవిష్యత్తు గురించి ఎవరన్నా చెప్పగలరా అంటే తప్పకుండా చెప్పగలరు! కానీ అది ఎప్పుడూ నూటికి నూరు శాతం నిజమవ్వాలని లేదు.

ఈ సృష్టిలో ప్రతి వస్తువుకీ మీ మీద ఎంతోకొంత ప్రభావం ఉంటుంది. ఉదాహరణకు నా పక్కనే పెట్టుకుని ఉండే రాగి చెంబుని తీసుకుంటే, దానికి ఉండే లక్షణాల వల్ల నా మీద ఎంతో కొంత ప్రభావం చూపుతోంది. కానీ ఆ రాగి పాత్ర నా మీద పూర్తిగా ప్రభావం చూపేందుకు నేను అనుమతించడం మొదలుపెడితే... నిదానంగా నేను కూడా ఆ రాగిపాత్రలాగే మారిపోతాను. ఇదేమీ వింత కాదు. అలా పాత్రలుగా మారిపోయినవారిని ఎందరినో మనం గమనించవచ్చు. తమ దగ్గర ఉన్న వస్తువుల ప్రభావంలో వారు ఎంతగా మునిగిపోయారంటే, చివరికి వాళ్లు ఆ వస్తువుల్లాగానే మారిపోతూ ఉంటారు. ఇప్పుడు ప్రశ్న ఏంటంటే మీ చుట్టూ ఉండే వస్తువుల ప్రభావం మీ మీద చూపేందుకు అనుమతించేస్తారా? గ్రహాలు కూడా అంతే! అంత పెద్ద ఖగోళ వస్తువులు మన చుట్టూ తిరుగుతున్నప్పుడు, అవి ఎంతోకొంత ప్రభావాన్ని ఏదో ఒక రకంగా మన మీద చూపుతూనే ఉంటాయి. పౌర్ణమి, అమావాస్యల రోజుల్లో మానసిక బలహీనతలు ఉన్నవారు కొంత విపరీతంగా ప్రవర్తించడాన్ని గమనిస్తుంటాం. ఆ రోజుల్లో సముద్రం సైతం వింతగానే ప్రవర్తిస్తూ ఉంటుంది. కానీ మానసికంగా దృఢంగా ఉన్నవారికి, చంద్రుడు ఏ స్థితిలో ఉన్నా పెద్దగా తేడా కనిపించదు.

మీ జీవిత లక్ష్యం, గమ్యం ఏమిటన్నది మీరే నిర్ణయించుకోవాలి. జీవితంలో మీ చుట్టూ ఉన్నవాటి ప్రభావం తప్పకుండా మీమీద ఉంటుంది. కానీ ఆ ప్రభావానికి మీరు ఎలా స్పందిస్తున్నారన్నది పూర్తిగా మీ మీదనే ఆధారపడి ఉంటుంది! ప్రతి ప్రభావానికి అటూఇటూ కొట్టుకుపోతూ ఉంటే ఎలా? మీలో సాక్షాత్తూ ఆ భగవంతుని అంశ ఉన్నప్పుడు, చలనరహితమైన వస్తువులన్నీ మీ మీద పనిచేసేందుకు, మీరెందుకు అనుమతినివ్వాలి? ఇలాంటి నమ్మకమే కనుక మీలో ఉంటే, మీ జీవితం అద్భుతంగా సాగడాన్ని గమనిస్తారు. తారలు, గ్రహాలు వాటికి కావల్సిన చోటకి వెళ్లనివ్వండి! మీరు మాత్రం మీరు కోరుకున్న చోటకే వెళ్తారు!’

(సద్గురు జగ్గీవాసుదేవ్‌ చేసిన ఒక ఆంగ్ల ఉపన్యాసం ఆధారంగా)

హనుమాన్ జయంతి రోజున పూజ ఎలా చేయాలి?

చైత్రశుద్ధ పౌర్ణమి నాడు జరుపుకునే హనుమాన్ జయంతి రోజున జిల్లేడు వత్తులు, నువ్వుల నూనెతో ఆంజనేయస్వామికి దీపం వెలిగిస్తే అష్టైశ్వర్యాలూ చేకూరుతాయి. హనుమాన్ జయంతి రోజు సాయంత్రం ఆరు గంటల ప్రాంతంలో హనుమాన్‌ను ఆలయంలో దర్శించుకుని, ఎర్రటి ప్రమిదల్లో జిల్లేడు వత్తులు, నువ్వులనూనెతో దీపమెలిగించే వారికి ఆయుర్దాయం, సుఖసంతోషాలు, అష్టైశ్వర్యాలు చేకూరుతాయని పురోహితులు అంటున్నారు. ఇంకా హనుమంతుని ఆలయాల్లో ఆకుపూజ చేయించడం, హనుమాన్ కళ్యాణం జరిపే వారికి ఈతిబాధలు తొలగిపోతాయని విశ్వాసం. అలాగే గృహంలో పూజచేసే భక్తులు, పూజామందిరమును శుభ్రం చేసుకుని పసుపు, కుంకుమలు, పుష్పాలతో అలంకరించుకోవాలి. ఎర్రటి అక్షతలు, ఎర్రటి పువ్వులను పూజకు సిద్ధం చేసుకోవాలి. పూజకు పంచముఖాంజనేయ ప్రతిమను లేదా ఫోటోను ఎర్రటి సింధూరం, ఎర్రటి పువ్వులతో అలంకరించుకోవాలి. నైవేద్యానికి బూరెలు, అప్పాలు, దానిమ్మ పండ్లు సమర్పించుకోవచ్చు.

పూజా సమయంలో హనుమాన్ చాలీసా ఆంజనేయ సహస్రము, హనుమచ్చరిత్ర వంటి స్తోత్రాలతో మారుతిని స్తుతించుకోవాలి. లేదా “ఓం ఆంజనేయాయ నమః” అనే మంత్రాన్ని 108 సార్లు జపించి, ఐదు జిల్లేడు వత్తులను నువ్వుల నూనెతో తడిపిన పంచహారతిని స్వామివారికి అర్పించాలి. పూజ పూర్తయిన తర్వాత ఆంజనేయ ఆలయాలను సందర్శించుకోవడం మంచిది. ఇంకా అరగొండ, పొన్నూరు, కసాపురం, గండిక్షేత్రం వంటి పుణ్యక్షేత్రాలను దర్శించుకునే వారికి కోటి జన్మల పుణ్యఫలం సిద్ధిస్తుందని విశ్వాసం. ఇదే రోజున హనుమాన్ ధ్యాన శ్లోకములు, హనుమాన్‌ చాలీసా పుస్తకములు దానం చేసేవారికి సుఖసంతోషాలు చేకూరుతాయని నమ్మకం.

Why We Are Not Happy Despite Our Well-Paying Jobs And Happening Social Lives !

We live in a world of comforts. Our pizzas are delivered to us at our doorsteps; we are spoil for choice in online shopping, choosing everything from sneakers to underwear with a simple click; even dating is as simple as swiping someone’s face right or left. We are earning big money, much more than what our parents did. We are young, we are independent, we are living it up.

Yet we are miserable. We are stressed because our jobs are not perfect; we are unhappy because our partners are not perfect; we are insecure because our bodies are not perfect. We are much more stressed than our parents were; we are definitely much less fitter than them when they were our age.  We cry ourselves to sleep sometimes; we drink to forget our woes; our relationships are short-lived. 

© Instagram

We live in a world that is constantly telling us how to be perfect. How to achieve success, how to get the best physique, the best skin, the best partner. The pressure to be the best is real. You have arrived if you earn enough to afford a swanky car, or rent a plush house, or can be photographed partying with a chic crowd every fortnight, or are a looker who is popular with the ladies – that is the aim you have to constantly strive for. There are guys pumping iron in gyms, there are guys belting out numbers in boardrooms, marching towards their perfect lives with untiring zeal. 

© Thinkstock Photos/Getty Images

We have dismissed academics and replaced Sharmaji ka beta with Mr Malhotra’s engineer-turned-startup-guy son who plays the drums and drinks like a fish. He is the new role model every youngster has to aspire to become. And he is much more difficult to outshine than Sharmaji ka beta. 

© Unsplash

There is no time to breathe. You’ve got to achieve. You’ve got to have fun. And you’ve got to make sure the fun you just had is duly documented on social media sites. Having fun has become an obligation. It’s the assurance you give to yourself that all is well in your life. Or that all could be well in life. We go to bars on Friday nights after long unending weeks of slogging at the office, to bitch about our bosses and drink away our blues. Or to just give ourselves the semblance of having fun. 

© Unsplash

No kidding, we have comfortable lives and we are in good jobs, but there’s always a mini crisis lurking around. We are cranky. We are anxious. We are the brooding twenty-first-century heroes staring at an invisible tragedy in the face. 

Nobody sees it but it’s real; it’s omnipresent. It’s there when we take the metro after rushing from home without eating breakfast; it’s there when our colleague nails the board meeting; it’s there when we see our friend holidaying in Belgium; it’s there when we notice that receding hairline in the mirror or the wrinkles appearing under the eyes; it’s there when your Tinder match doesn’t respond to your messages after your first date. 

© Unsplash

We are never happy. Because we are too harsh on ourselves. We never pat ourselves on the back that…hey, you are doing a great job being an adult. Instead we reprimand ourselves, push ourselves harder, stretching our limits—physical, emotional and social. We look at the perfect son of Mr Malhotra and push ourselves further, till the threads begin to snap, layer by layer. Ironically, there is hardly any parental pressure; Mr Malhotra’s son prides himself in defying tradition and so do we. 

© Unsplash

Because everyone told us to be perfect. Everyone told us to go have fun. Ambition is a bitch. It is that double-edged sword that forms the thin line between success and obsession. It is not okay to be poor and sad; but it’s acceptable to be rich and sad. Sadness is acceptable but not poverty.  

Nobody told us to relax. Nobody told us it’s okay to not be perfect, it’s okay to not be ambitious. Well, technically, they did but we concluded either they were losers or just old. Because our timelines are filled with pictures clicked from the perfect angle under the perfect light. But we forget they are just pictures. 

© Unsplash

When we sleep at night, the last things we see are the screens of our phones—wandering aimlessly over timelines, trying to find something amusing to laugh at, or something fascinating to long for.  Our attention spans are terrible; we get bored easily and quickly, I checked my Facebook account 18 times while writing this article – there were no notifications there; it was a futile exercise of habit. 

We forget to breathe. When was the last time you went to your office or home balcony, looked at the view and took a deep breath, not thinking anything at all? Not worrying about that pending assignment, not making mental notes of the grocery list, not thinking about your latest crush. Just existing in the moment completely. 

© Unsplash

We, the ordinary young men and women of the urban world, have control of our lives; we’ve got jobs (no matter how easy or difficult they may be), we’ve got houses to live in; we’ve got friends and family, period – we are effing on top of the world. We should be celebrating, and yet, here we are, anxious and worried to death.

ఎంద చాటా... మనిషిని తినేస్తున్న చాటింగ్ వ్యసనం

చాటలు దేనికి వాడతారు? బియ్యంలో రాళ్లేరుకోవడానికి... ఏమీ తోచకపోతే విసనకర్రలా విసురుకోవడానికి ఈ రెండు కార్యక్రమాల వల్ల వ్యక్తికి, కుటుంబానికి ప్రయోజనాలుండేవి. కాని ఇప్పుడు ఇంకో కొత్త చాటొచ్చి పడింది. అదేనండీ చాట్... వాట్సప్ చాట్.రాళ్లల్లో బియ్యం ఏరుకున్నట్టుంది. ఈ చాట్లలో పనికొచ్చేవి తక్కువ, పనికి రానివి ఎక్కువా కాబట్టి.  రాళ్లల్లో బియ్యం ఏరుకోవడమే ఎక్కువ.
 
భార్య: హాయ్...
భర్త: హలో..
భార్య: ఏం చేస్తున్నారు...
భర్త: పెద్దగా ఏం లేదు...
భార్య: టైమ్ రెండయ్యింది.
భర్త: రెండయ్యిందా.. అరె.. చూడలేదే.
భార్య: ఇక కిందకు దిగొచ్చుగా భోజనానికి.
భర్త: ఇదిగో ఇప్పుడే వస్తున్నా.
 
వాట్సప్‌లో భార్యభర్తల సంభాషణ ఇది. డ్యూప్లేలో నివాసం. పైన భర్త ఉంటే కింద నుంచి భార్య సాగించిన సంభాషణ ఇది. అతి మొదలు పూర్వం మనుషులు మాట్లాడుకునేవారు. ఒకరి ఇళ్లకు మరొకరు పోయి. ఒకరి పెళ్లికి మరొకరు పోయి. శుభకార్యం, చావు, కచ్చేరి దగ్గర, టీ స్టాళ్ల వద్ద, స్కూళ్లూ కాలేజీలలో, ఆఫీసుల్లో... ఒకరికొకరు ఎదురుపడితే మాట్లాడుకునేవారు. ఒకరిని ఒకరు చూసుకుంటూ మాట్లాడుకునేవారు. ఒకరి గురించి మరొకరు మాట్లాడుకునేవారు. ఇప్పుడు కూడా మాట్లాడుకుంటున్నారు. కాని పక్కనున్న మనిషితో కాదు. ఎక్కడో ఉన్న మనిషితో. ఇంటికొచ్చిన మనిషితో కాదు ‘ఆన్‌లైన్’లో ఉన్న మనిషితో. ఎదురుగా ఉన్న మనిషిని పట్టించుకోకుండా ఎక్కడో ఉన్న మనిషి కోసం తాపత్రయ పడే వింత మనస్తత్వం ఇప్పుడు ‘వాట్సప్’ వల్ల వచ్చి పడింది. ఫోన్‌కు ఖర్చవుతుందని, మెసేజ్‌లు చేస్తే బిల్లు పడుతుందని భయం ఉండేది. వాట్సప్ ఉంటే ఆ భయం ఏమీ లేదు. ఎన్ని గంటలైనా చాట్ చేసుకోవచ్చు. ఎంత మందితోనైనా చాట్ చేసుకోవచ్చు. ఎన్నిసార్లైనా చాట్ చేసుకోవచ్చు. నెట్‌కు పే చేయాలి. చాట్‌కు కాదు. కనుక ప్రతి ఒక్కరూ వాట్సప్‌కు ఆదరణ చూపారు. సమాచారం, ఫొటోలు, సంభాషణ సత్వరమే జరుపుకోవడానికి వీలు చూపే ఈ యాప్ మితంగా వాడుకుంటే మేలు. కాని శృతిమించితే ఇప్పుడది భయంకరమైన వ్యసనంగా మారే పరిస్థితి వచ్చేసింది.
 
గుడ్ మార్నింగ్ ఫ్రెండ్స్...
స్మార్ట్‌ఫోన్‌లు చేతికొచ్చి వాట్సప్ యాప్ పెట్టుకున్నాక మొదట చేసేపని అందరికీ హాయ్ చెప్పడం. ఆ తర్వాత చేసే పనంతా చెవులు రిక్కించడమే. మనం చెప్పిన హాయ్‌కు బదులుగా ఎవరైనా హాయ్ చెప్తే బీప్ వస్తుంది. బీప్ వచ్చిన వెంటనే సెల్ చేతిలోకి తీసుకొని వాట్సప్‌లోకి వెళ్లి ఆ సమాధానం చెప్పిందెవరో చూడాలి. వెంటనే ఒక స్మైలీని రెస్పాన్స్‌గా పడేయాలి. మళ్లీ ఎవరు సమాధానం ఇస్తారా ఎదురు చూడాలి. గుడ్‌మార్నింగ్ చెప్పడం అలవాటవుతుంది. అందరికీ ‘గుడ్‌మార్నింగ్స్ ఫ్రెండ్స్’ అని చెప్తే ఒక ఆనందం. ఒట్టి గుడ్ మార్నింగ్ కాకుండా ఏదైనా కొటేషన్ ఉన్న కార్డ్ పోస్ట్ చేయడం నెమ్మదిగా అలవాటవుతుంది. ‘లైఫ్ ఈజ్ టూ షార్ట్ టు హేట్ ఆన్ పీపుల్... గుడ్ మార్నింగ్’ అనే కొటేషన్‌తో ఉదయాన్నే వాట్సప్‌లో పోస్ట్ చేశాక మళ్లీ దానికి సమాధానం కోసం ఎదురు చూపు. ‘అబ్బ... చాలా మంచి కోట్ పెట్టావ్’ అని ఆ ఫ్రెండ్ రెస్పాండ్ అయితే ఆనందం... ఆ వెంటనే స్మైలీ పోస్టింగ్. ఇలా ఎంతమంది ఫ్రెండ్స్ ఉంటే అంతమందికి... వాళ్ల సమాధానాలు... ప్రత్యుత్తరాలు... ఎంత టైమ్ వేస్ట్.
 
డిస్ప్లే పిక్చర్...
వాట్సప్ వ్యసనంలో పడ్డాక దానిని సజీవంగా ఉంచే వ్యసనం ‘డిస్‌ప్లే పిక్చర్’. వాట్సప్ మన ఫొటోను పెట్టుకునే ఏర్పాటు చేయడంతో కొందరికి రోజుకొక ఫొటో పెట్టడం అలవాటవుతుంది. ఇవాళ పడుకునే ముందు రేపేం ఫొటో పెట్టాలా అనే ఆలోచన. ఆ డిస్‌ప్లే ఫొటో చూసి ఫ్రెండ్స్ స్పందించి చాలా బాగున్నావ్... ఎక్కడ దిగావ్ అని అడిగితే ఆనందం. ఈ డిస్‌ప్లే కోసం సెల్ఫీల వలయంలో దిగాలి. గుడి దగ్గర సెల్ఫీ, మార్కెట్ దగ్గర సెల్ఫీ, భార్య/భర్తతో సెల్ఫీ, పిల్లలతో... తెలిసిన స్నేహితులకు తెలిసిన ముఖాలు... కాని మళ్లీ మళ్లీ పెట్టే వ్యసనం అలవాటవుతుంది. వీటి కోసం బట్టలు, కంటి అద్దాలు, అలంకరణ నగలు... ఇవి అదనంగా అవసరమవుతాయి. ఇతరులు పెట్టే ఫొటోలతో పోల్చి చూసుకోవడం... పోటీ పడటం... ఫలితంగా ఆశాంతిని కొని తెచ్చుకోవడం వాట్సప్ వల్ల వచ్చే అదనపు అనారోగ్యాలు.
 
గ్రూపుల తలనొప్పి...
పూర్వం కుటుంబాలు కలిసి మాట్లాడుకునేవి. కాని ‘మై ఫ్యామిలీ’ అని వాట్సప్ గ్రూప్ ఒకటి పెట్టుకుంటే చాలు. అందులోనే అన్ని పలకరింపులు అయిపోతాయి. మళ్లీ ఇక్కడ స్త్రీలకు రెండు ‘మై ఫ్యామిలీ’లు ఉంటాయి. భర్త తరఫు ఫ్యామిలీ ఒకటి. పుట్టింటి ఫ్యామిలీ ఒకటి. ఇక్కడి పోస్టింగులు వేరే. అక్కడి పోస్టింగులు వేరే. ఇక భర్త/భార్య ఉద్యోగం చేస్తూ ఉంటే కనుక ఆ ఉద్యోగస్తులతో ఒక వాట్సప్ గ్రూప్. పాత కాలేజీ మిత్రులతో ఒక గ్రూప్. అపార్ట్‌మెంట్‌లో ఉంటే అపార్ట్‌మెంట్‌లో ఉన్నవారందరితో ఒక గ్రూప్. ఆధ్యాత్మికత ఉంటే ఆధ్యాత్మిక ఆలోచనలు పంచుకునేవారితో ఒక గ్రూప్. జోక్స్ ఇష్టపడుతుంటే జోక్స్ షేర్ చేసేవారందరితో ఒక గ్రూప్... ఈ గ్రూప్‌లో రెగ్యులర్‌గా ఎవరో ఒకరు పోస్టింగులు చేస్తూ ఉంటారు. బీప్స్ మోగుతూ ఉంటాయి. ప్రతి దానికీ తెరిచి చూడాలనే తాపత్రయం. ఇక దేని మీదా ధ్యాస నిలవదు. ఒక్క నిమిషం చేతిలో నుంచి ఫోన్ దూరమైతే ప్రాణం పోతున్నంత పని. ఇవన్నీ మనుషులకు కొత్త సతమతాలు తీసుకొస్తున్నాయి.
 
ఏకాంతంలో అంతరాయం...
రోజంతా భర్త పని చేసి ఇంటికొస్తాడు. రోజంతా ఇంటి పని పిల్లల బాగోగులతో భార్య రాత్రికి కొంత తీరుబడి చేసుకుంటుంది. ఇద్దరూ రిలాక్స్ అయ్యి మాట్లాడుకునే సమయంలో దొరికిన ఆ కాస్త సమయాన్ని వాట్సప్ మెసేజస్ చెక్ చేసుకోవడానికి ఇటీవల భార్యాభర్తలు ఉపయోగిస్తున్నారని పరిశీలనల్లో తేలుతోంది. ఎవరో పంపిన వీడియోను చూసి భార్య నవ్వుతుంటే ఎవరో షేర్ చేసిన అడల్ట్ జోక్‌లో భర్త తల మునకలుగా ఉంటాడు. ఈ వ్యవహారం కాలక్రమంలో ఇరువురి మధ్యా దూరం పెంచుతోంది. ఒకరు అటెన్షన్ కోరుతున్నప్పుడు మరొకరు అది భార్య కాని భర్త కాని వాట్సప్‌లో మునిగి ఉంటే ఎదుటివారికి చిర్రెత్తుకొచ్చి కొట్లాటలు జరుగుతున్న పుణ్యం వాట్సప్‌కే దక్కుతోంది.
 
అతిథులకు అమర్యాద...
ఇంతకుముందు ఇంటికి ఎవరైనా వస్తే వారిని కూచోబెట్టి టీవీ చూస్తూ మాట్లాడటం ఒక అమర్యాదగా ఉండేది. కాని ఇప్పుడు ఎవరు ఎదురుగా ఉన్నా వారితో మాట్లాడుతూనే వాట్సప్ చెక్ చేయడం చాలా మందికి నిత్యానుభవంగా మారింది. దీనివల్ల ఎదుటివారు మనసు కష్టపెట్టుకొని మెల్లగా బంధాలు అనుబంధాలు స్నేహాలు దూరమయ్యి తెలియని సాంఘిక బహిష్కరణ వాట్సప్ వల్ల జరుగుతోంది.
 
అనవసరపు ఆందోళన...
వాట్సప్‌లో మెసేజ్ చేస్తే అది అవతలి వారు చూస్తే వెంటనే ‘టిక్’ మార్క్ వస్తుంది. మరి వారు చూసి కూడా సమాధానం చెప్పకపోతే? ఎందుకు చెప్పలేదు అనే ఆందోళన. మనం మధ్యాహ్నం రెండింటికి మెసేజ్ పెడితే వాళ్ల వాట్సప్ స్టేటస్‌లో లాస్ట్ సీన్ (ఆఖరున ఎన్నింటికి వాడింది) మధ్యాహ్నం నాలుగున్నర అని చూపిస్తుంది. అంటే మన మెసేజ్ చూసి కూడా సమాధానం చెప్పట్లేదంటే ఏమని? ఈ అశాంతి ఒకటైతే మూడు నాలుగు రోజులుగా వాట్సప్‌లో ఫలానావారు ఎటువంటి మెసేజూ పెట్టకపోతే అదొక అశాంతి. కొందరు ఎప్పుడు చూసినా ఆన్‌లైన్‌లో ఉంటారు. అంటే రాత్రి పదకొండు గంటలకు కూడా ఆన్‌లైన్‌లో ఉంటారు. ఈ సమయంలో కూడా ఆన్‌లైన్‌లో ఉన్నారంటే ఏం చేస్తున్నట్టు అని మరో ఆందోళన. ఇవన్నీ వాట్సప్ వ్యసనపరుల జీవితాలను కొరికి తినేస్తున్నాయి.
 
దారి మళ్లించాలి
వాట్సప్‌ను మితంగా వాడటం, కొన్ని సమయాల్లోనే వాడటం, మిగిలిన సమయాన్ని ఇష్టమైన వ్యాపకాలలోకి మళ్లించడం మంచిదని నిపుణులు అంటున్నారు. మద్యం, డ్రగ్స్ వలే మెదడు ఈ వ్యసనానికి అలవాటు పడటం ప్రమాదం అని సూచిస్తున్నారు. ముందు మనం ఈ వ్యసనానికి లోనయ్యాం అని గ్రహించి అటు పిమ్మట దానిని వదలించుకునే ప్రయత్నం గట్టిగా చేయకపోతే  చాటింగ్ చేటుకు చిత్తయిపోక తప్పదు.  - శశి వెన్నిరాడై
 
సోషల్ మీడియా  దుష్ర్పభావాలు
ఫేస్‌బుక్, వాట్సప్.. ఏదైనాసరే మొదట తినేసేది మన సమయాన్ని! కొత్తలో ఉత్సాహంగా మొదలై తర్వాత వ్యసనంగా మారి టైమ్‌ను బలితీసుకుంటుంది. సోషల్ నెట్‌వర్కింగ్ అంతా స్మార్ట్ ఫోన్‌లోనే ఆపరేట్ చేసుకునే వీలుండడం వల్ల రకరకాల సైట్లు అరచేతిలో కనిపిస్తున్నాయి. వీటి ప్రభావం టీనేజర్స్ మీద ఎక్కువగా ఉండి క్రైమ్‌రేట్ పెరిగే ప్రమాదం ఉంటోందని ఇటీవలి అధ్యయనాలు వెల్లడిచేస్తున్నాయి. వీటివల్ల కావాల్సిన దానికన్నా ఎక్కువ సమాచారం అందుబాటులో ఉండడం వల్ల కన్‌ఫ్యూజ్ అవుతున్నారు. ఆ గందరగోళంలో మానసిక ఆరోగ్యం కూడా దెబ్బతింటోందని మానసిక నిపుణులు చెప్తున్న సత్యం.
     
అలాగే ఫేస్‌బుక్, వాట్సప్‌లలో వ్యక్తిగత సమాచారం అంతా ఉంచడం వల్ల సైబర్ బుల్లీయింగ్ జరిగే ప్రమాదాలు ఎక్కువ అంటున్నారు సాంకేతిక నిపుణులు. అంతేకాదు వాట్సప్ గ్రూపులు, ఫేస్‌బుక్ పోస్టింగ్‌ల వల్ల ఎన్నో విషయాలు చర్చకు రావడం ఎంత నిజమో రచ్చకావడమూ అంతే వాస్తవం అంటున్నారు. వీటివల్ల అనవసరపు కవ్వింపులు, జోక్యాలు ఎక్కువై మనుషుల మధ్య స్నేహసంబంధాలు దెబ్బతింటున్నాయట.